Projekt jest współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (Polska) i National Research Foundation (RPA) w ramach programu „Współpraca Polska-RPA ”.
Projekt jest wykonywany w ramach umowy o współpracy bilateralnej pomiędzy Stacją Badania Wędrówek Ptaków (SBWP) i Animal Demography Unit (ADU) z Uniwersytetu w Kapsztadzie, RPA.
Aktualności
Ekspedycja Stacji Badania Wędrówek Ptaków do RPA – luty-marzec 2019
Warsztaty i konferencja „Migrant Birds as Indicators of Climate Change” – relacja i zdjęcia
Goście z Barberspan w RPA na Akcji Bałtyckiej
Migrant Birds as Indicators of Climate Change (Gdańsk, 13-16 grudnia) – ogłoszenie o konferencji
Migranty odleciały z RPA, czekamy na nie na Akcji Bałtyckiej
Tropem palearktycznych migrantów – wyprawa zespoły SBWP do RPA
O projekcie
Bioróżnorodność podlega wieloletnim zmianom m. in. pod wpływem zmian klimatu i działalności człowieka, zarówno na półkuli północnej, jaki i południowej. Ptaki, które wędrują pomiędzy lęgowiskami w Europie a zimowiskami w Afryce dostosowują terminy swoich migracji i pierzenia do zmian klimatu na obu krańcach swoich tras wędrówki, jednak te zjawiska nie są dobrze poznane. Celem naukowym projektu jest weryfikacja hipotez dotyczących ptaków gniazdujących na półkuli północnej, a zimujących i wymieniających upierzenie na półkuli południowej:
1. Terminy migracji i pierzenia ptaków zmieniają się w skali z roku na rok pod wpływem zmian pogody.
2. Długoterminowe zmiany klimatu wpływają na terminy wędrówek i pierzenia ptaków, na obu krańcach ich szlaków wędrówkowych, w Polsce i w Płd. Afryce.
3. Migranty łączą wykorzystanie określonych rejonów lęgowisk w Europie ( w tym w Polsce) i konkretnych zimowisk w Płd. Afryce (connectivity), dlatego wieloletnie zmiany w tych rejonach są ze sobą związane.
Cele projektu zostaną osiągnięte dzięki wykorzystaniu danych zbieranych w trakcie pracy Stacji Terenowych Akcji Bałtyckiej (Bukowo-Kopań, Hel i Mierzeja Wiślana) oraz na stacjach w RPA (Barberspan, Telperion i Hans Hoheisen). W trakcie prac terenowych poza zbieraniem danych na temat przelotu i pierzenia ptaków, będziemy zakładać geolokatory na wybrane gatunki migrantów. Dane z obrączkowania oraz informacje z odzyskanych geolokatorów będą analizowane z wykorzystaniem doświadczenia zespołów SBWP i ADU w monitoringu oraz modelowaniu statystycznym wędrówek ptaków.
Długofalowym wynikiem projektu będzie stworzenie systemu wczesnego ostrzegania o wpływie zmian klimatu na środowisko, w którym wędrowne ptaki będą bioindykatorami tych zmian. W RPA, dzięki doświadczeniom ze wspólnych polsko-południowoafrykańskich ekspedycji i warsztatów w latach 2007-2013, w czasie projektu zostanie rozszerzona działalność trzech stacji terenowych monitoringu ptaków. Po zakończeniu projektu monitoring ptaków będzie kontynuowany w tych miejscach przez pracowników rezerwatów oraz przeszkolonych wolontariuszy. W Polsce metody modelowania statystycznego wypracowane w czasie projektu pozwolą na pełne wykorzystanie istniejących 55-letnich danych monitoringowych i naukowych zbieranych na Stacjach Terenowych Akcji Bałtyckiej. Metody te umożliwią wykorzystanie danych dotyczących terminów wędrówek i pierzenia ptaków zbieranych na stacjach obrączkowania i pozwolą na przewidywanie odpowiedzi ptaków na zmiany klimatu.
Wpływ zmian klimatu na migracje i pierzenie ptaków zostanie zbadany najpierw u gatunków modelowych, wspólnych dla lęgowisk w Polsce i zimowisk w Płd. Afryce, a reprezentatywnych dla różnych grup ekologicznych migrantów. Gatunkami modelowymi w projekcie są: biegus malutki Calidris minuta, piecuszek Phylloscopus trochilus, dymówka Hirundo rustica, gąsiorek Lanius collurio, gajówka Sylvia borin i muchołówka szara Muscicapa striata. W drugim etapie wypracowane metody zostaną zastosowane do innych pospolitych gatunków wędrujących na krótsze dystanse, jak np. śpiewak Turdus philomelos czy bogatka Parus major.
Zespół projektu:
Liderzy projektu: dr hab. Magdalena Remisiewicz (Polska), Prof. Les G. Underhill (RPA), koordynator: mgr Justyna Szulc
Uczestnicy projektu:
Zespół SBWP: dr hab. Magdalena Remisiewicz, mgr Aleksandra Niemc, mgr Justyna Szulc, mgr Krzysztof Stępniewski, mgr Katarzyna Stępniewska, mgr Tomasz Maciąg, dr Jarosław K. Nowakowski, mgr Michał Redlisiak, mgr Katarzyna Rosińska;
Zespół ADU: Prof. Les G. Underhill, dr Marc Burman, mgr Megan Loftie-Eaton, mgr Jacqui Badenhorst, dr Dieter Oschadleus, Jerome Ainsley.
Współpracownicy: dr Zephné Bernitz, prof. Herman Bernitz, prof. Darrell Abernethy (Uniwersytet w Pretorii, RPA), Joel Avni (Bird’s-Eye View, RPA), Anthony J. Tree (Port Alfred, RPA), dr Yahkat Barshep (ADU; APLORI, Nigeria), Sampie van der Merwe, Andrew Mvundle, Amos Koloti, Lebo Moeti, Piet Mogolegwa, Boitumelo Keebine (Rezerwat Barberspan, NW Parks & Tourism Board, RPA).
Publikacje:
1. Remisiewicz M., Tree A.J., Underhill L.G., Burman M.S. 2016. Age-specific variation in relationship between moult and pre-migratory fuelling in Wood Sandpipers Tringa glareola in southern Africa. Ibis 159: 91–102.
Wystąpienia na konferencjach i seminariach:
1. Remisiewicz M., Avni J. 2016. Barberspan: place for birds to rest and recover. Ecological Management Commitee meeting, 10.04.2016, Barberspan, RPA (wystąpienie).
2. Remisiewicz M., Maciąg T., Nowakowski J.K., Redlisiak M. 2016. Long-term ringing shows fluctuating populations of forest passerines migrating through the Polish Baltic coast. European Bird Census Council Conference, 5-9.09.2016 Halle, Niemcy (poster).
3. Redlisiak M., Remisiewicz M., Nowakowski J.K. 2016. Long-term changes in timing of autumn migration through southern Baltic in first-year Song Thrush related to temperatures at breeding grounds. European Bird Census Council Conference, 5-9.09.2016 Halle, Niemcy (poster).
4. Remisiewicz M., Tree A.J., Underhill L.G. 2016. Age-differential effect of body mass on moult onset in Wood Sandpipers Tringa glareola in southern Africa. International Wader Study Group Conference, 10-12.09.2016, Trabolgan, Irlandia (wystąpienie).
5. Burman M. S. Barn swallows in South Africa responding to Palearctic climate changes in the 1990s and 2000s – context, evidence and implications. Wykład z serii “Biologia współczesna” na Wydziale Biologii, Uniwersytet Gdański, 4.11.2016.
6. Burman M. S., Redlisiak M. The importance of ‚finding probability’ when estimating migratory mixing: comparing a short- and long-distance migrant species. Otwarte seminarium Stacji Badania Wędrówek Ptaków Uniwersytetu Gdańskiego, 10.11.2016.
Prace doktorskie:
Wykonane:
1. Burman M. S. Citizen science reveals complex changes in barn swallow phenology in South Africa over three decades. Praca doktorska. Department of Biological Sciences, University of Cape Town. Promotor: prof. Les G. Underhill, promotorzy pomocniczy: dr Res Altwegg, dr Birgit Erni, dr hab. Magdalena Remisiewicz. Dyplom doktorski uzyskany 16.12.2016.
W trakcie:
1. Badenhorst J. Changes in distribution, seasonality and abundance of Red-backed Shrike Lanius collurio and Spotted Flycatcher Muscicapa striata in Europe and Africa”. Animal Demography Unit, Uniwersytet w Kapsztadzie, RPA. Promotor: prof. Les G. Underhill, promotorzy pomocniczy: dr hab. Magdalena Remisiewicz, prof. Bruno Bruderer.
2. Niemc A. Różnice płciowe w strategii wędrówek i pierzenia biegusów malutkich zimujących w Republice Południowej Afryki. Stacja Badania Wędrówek Ptaków, Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego. Promotor: dr hab. Magdalena Remisiewicz, kopromotor: prof. Les G. Underhill.
Prace magisterskie
Wykonane:
1. Maciąg T. Wieloletnie trendy liczebności drobnych ptaków wróblowych wędrujących przez południowe wybrzeże Bałtyku. Promotor: dr hab. Magdalena Remisiewicz.
W trakcie:
1. Gruchocka J. Wieloletnie zmiany terminów wędrówek piecuszka Phylloscopus trochilus i pierwiosnka Phylloscopus collybita w rejonie Bałtyku w odpowiedzi na zmiany klimatu. Promotor: dr hab. Magdalena Remisiewicz.
2. Pinszke A. Wieloletnie zmiany w terminach migracji gajówki i piegży na wybrzeżu Bałtyku w odpowiedzi na zmiany klimatu. Promotor: dr hab. Magdalena Remisiewicz.
Prace licencjackie
Wykonane:
1. Pinszke A. Wieloletnie zmiany terminów jesiennej wędrówki gajówki Sylvia borin w rejonie Bałtyku w odpowiedzi na zmiany temperatury. Promotor: dr hab. Magdalena Remisiewicz.