W styczniu 2021 w wysoko punktowanym czasopiśmie naukowym The European Zoological Journal ukazała się publikacja pt. Sex-specific differences in spring migration timing of Song Thrush Turdus philomelos at the Baltic coast in relation to temperatures on the wintering grounds (PL: Związane z płcią zróżnicowanie fenologii wiosennej wędrówki śpiewaka Turdus philomelos na wybrzeżu Bałtyku w zależności od temperatur na zimowiskach). Autorami artykułu są trzy osoby z zespołu SBWP: mgr Michał Redlisiak, dr hab. Magdalena Remisiewicz, prof. UG, oraz Aleksandra Mazur; praca ta stanowi część planowanej rozprawy doktorskiej M. Redlisiaka. W badaniach wykorzystano dane o śpiewakach obrączkowanych na Akcji Bałtyckiej (stacja Hel) wiosną w latach 1968-2019. Głównym tematem artykułu jest protandria, czyli wcześniejszy przylot wiosną na lęgowiska samców niż samic. Dzięki temu samce mogą wcześniej zająć jak najlepsze terytorium i zwabić na nie przylatujące później samice. Zjawisko to zostało opisane u szeregu gatunków wróblowych Passeriformes, jednak do niedawna nie było znane u śpiewaka, u którego nie występuje dymorfizm płciowy i dlatego trudno odróżnić samce od samic w terenie. Dzięki opublikowanym przez ten sam zespół autorski w roku 2020 w pracy Size dimorphism and sex determination in Song Thrush (Turdus philomelos) migrating through the southern Baltic coast równaniom dyskryminacyjnym, wykorzystującym pomiary ptaków i oznaczenia płci według DNA z ich krwi, możliwe było „wyliczenie” płci na podstawie pomiarów archiwalnych u 1154 dorosłych śpiewaków, zaobrączkowanych na Helu od 1968. Daty zaobrączkowania tych samców i samic na Helu zostały następnie powiązane z temperaturami na zimowiskach w Europie Zachodniej w miesiącach poprzedzających wiosenną wędrówkę. Praca wykazała protandrię u śpiewaka oraz jej wieloletnie zmiany – w ciągu 50 lat badań początek wiosennego przylotu samców przyspieszył średnio o 19 dni, a samic o 12 dni, przez co protandria wzrosła średnio aż o 7 dni. Terminy wiosennej wędrówki były uzależnione od temperatur w miesiącach zimowych, przy czym u poszczególnych płci te zależności układały się różnie. Po ciepłych zimach samce przylatywały na Hel wyraźnie wcześniej niż po surowych. Natomiast na wędrówkę samic miały wpływ tylko temperatury w lutym – jeśli był ciepły samice przylatywały na Hel wcześniej, ale też ich przelot kończył się później, niż po zimnym lutym. Różnice mogą wynikać z różnej presji doboru naturalnego na każdą z płci. Publikacja potwierdza olbrzymie znaczenie wieloletnich badań, takich jak te prowadzone przez Akcję Bałtycką, w badaniu odpowiedzi wędrownych ptaków na zmiany klimatu. Pełny tekst artykułu dostępny jest tutaj TUTAJ.
Daty przylotu samców i samic śpiewaków na przestrzeni lat. Linie oznaczają przylot pierwszych 10%, 50% i 90% ptaków (od dołu do góry wykresu). Widać wyraźne przyspieszenie początku przelotu, szczególnie u samców.